Του Γιάννη Τοτονίδη
Αυτό το χρονικό διάστημα το iCineman δίνει βαρύτητα στα Βραβεία ΙΡΙΣ 2018. Στην κατηγορία “Μυθοπλασία” υποψήφιες ήταν συνολικά 21 ταινίες. Αφού παρακολούθησα τις 19 (επειδή οι παραγωγοί των ταινιών «Love me not» του Αλέξανδρου Αβρανά και «Γυναίκες που περάσατε από δω» του Σταύρου Τσιώλη δεν τις συμπεριέλαβαν στην ειδική πλατφόρμα που παρέχει η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου στα μέλη της με τη χρήση συγκεκριμένων κωδικών, αλλά προγραμμάτισαν από δύο προβολές στην Αθήνα, όπου δεν είχα τη δυνατότητα να παραστώ), μία από αυτές που ξεχώρισα είναι η ταινία «Do it Yourself».
Όπως λέει ο σκηνοθέτης η ταινία “είναι μια μαύρη crime κωμωδία, δράσης, με meta επιρροές και αρκετά αυτό-αναφορικά στοιχεία”. Ένας μικροαπατεώνας, πρώην κατάδικος, αποφυλακίζεται με την προοπτική να ανεβάσει στο Δίκτυο ένα viral βίντεο, προκειμένου να αποκαταστήσει τη δημόσια εικόνα ενός παράνομου επιχειρηματία και να τον σώσει. Όταν όμως αντιλαμβάνεται πως βρίσκεται “ελεύθερος φυλακισμένος” από τους σωτήρες του και συνειδητοποιεί ότι δεν πρόκειται να φύγει ζωντανός από το κτίριο -που χρησιμοποιείται ως κινηματογραφικό στούντιο πορνό ταινιών- στο οποίο θα έκαναν το uploading, ξεκινά μια απέλπιδα προσπάθεια να ξεφύγει. Για να αποδράσει, έχει στη διάθεσή του -δυστυχώς- ελάχιστες μόνο ώρες. Και σύμφωνα με το Νόμο του Μέρφι, ό,τι μπορεί να πάει στραβά θα πάει και θα βρεθεί να παλεύει μόνος του ενάντια στα θηρία (φίλους και εχθρούς). Τελικά, ο ιστός που στήνει ο θύτης τον παγιδεύει και μετατρέπεται σε θύμα.
Αξιοποιώντας ευρηματικά το κινηματογραφικό σκηνικό ενός κτιρίου στο Κολωνάκι που το καθιστά άκρως λειτουργικό για τις ανάγκες της ιστορίας του, ο πρωτοεμφανιζόμενος σκηνοθέτης αρχίζει από τη στιγμή που το upload στο στούντιο μοντάζ παρουσιάζει πρόβλημα λόγω διακοπής ρεύματος και κακής σύνδεσης ίντερνετ. Ο χρόνος ξεκινά αντίστροφα, αλλά συνάμα κυλά νωχελικά, καθώς διαδραματίζονται όλα τα γνωστά μοτίβα μιας παραδοσιακής ταινίας δράσης: ανθρωποκυνηγητά, πιστολίδια, σασπένς, χαζοί και έξυπνοι εγκληματίες, σωματοφύλακες ντουλάπες, αναριχόμενοι δκηγόροι και εν γένει ένας κόσμος που διαλύεται και αέναα συντίθεται από την αρχή.
Ο 26χρονος σκηνοθέτης, σαφώς επηρεασμένος από την ελληνική κουλτούρα, αλλά με ξεκάθαρες αναφορές στον Κορεάτικο, Ιαπωνικό και Αμερικάνικο κινηματογράφο (αδερφοί Κοέν και Ταραντίνο), δημιουργεί με ελάχιστο budget ένα πολύπλοκο, έξυπνο θρίλερ απόδρασης, μια ευρηματική, άκρως σινεφιλική, action movie, crime thriller σπινταριστή μαύρη κωμωδία, διανθισμένη με δράση και ανατροπές που συνοδεύεται από ισπανική μουσική. Ταινία που συνεχώς κλείνει το μάτι στο θεατή και απευθύνεται στοχευμένα, κυρίως σε όσους γεννήθηκαν από τα ΄80s και μετά, στη νέα γενιά youTubers, αλλά και στους μεγαλύτερους που μεγάλωσαν και αγάπησαν την Τεχνολογία, επομένως είναι εξοικειωμένοι με τα “fake news”, το “hacking” και τα “social media”.
Εξαιρετικά χορογραφημένη δράση, έξυπνες ιδέες, χορογραφική διεύθυνση ηθοποιών, άψογη εκμετάλλευση χώρου και ρυθμού, πολύ καλά ειδικά εφέ (μικρό δείγμα των οποίων μπορείτε να δείτε εδώ), συνδυασμένα όλα με αυτοπεποίθηση, ρίσκο και αυτοσαρκασμό, σε μια από τις πιο διασκεδαστικές ταινίες του είδους που είδαμε πρόσφατα στο εγχώριο σινεμά, η οποία προσπαθεί να μοιάσει -και όχι να μιμηθεί- τις mainstream χολιγουντιανές παραγωγές. Με σοβαρότητα, αλλά χωρίς σοβαροφάνεια, ο Τσιλιφώνης στο ντεμπούτο του επιχειρεί να αποδείξει ότι το καλό mainstream σινεμά μπορεί να υπάρξει και στη χώρα μας. Αν και δεν καταπιάνεται ιδιαίτερα με τις ανθρώπινες σχέσεις, ούτε βασίζεται στην εμπιστοσύνη μεταξύ των χαρακτήρων, εντούτοις ακουμπά με έναν εμφανή τρόπο στις κινηματογραφικές αναφορές του με επαγγελματισμό, χαρίζοντάς μας την πιο φρέσκια ματιά που έχουμε δει εδώ και αρκετά χρόνια. Ο πειραματισμός του με τις σκηνοθετικές τεχνικές και τη σύγχρονη τεχνολογία αξιοποιείται λειτουργικά, αποδεικνύοντας τελικά ότι οι ταινίες είδους δεν χρειάζονται πάντοτε πολλά χρήματα, αλλά -κυρίως- μόνον καλές ιδέες.
Θεωρώ ότι θα μπορούσε να δουλέψει καλύτερα το σενάριο που από ένα σημείο και μετά γίνεται δαιδαλώδες. Γίνεται ευκρινές ότι ο νεαρός δημιουργός επιχειρεί να καταγράψει τον παραλογισμό της εποχής μας, αλλά μια λιγότερο περίπλοκη σεναριακή δομή θα ήταν περισσότερο επιτυχής. Παρόλα αυτά αναγνωρίζω τη στιλάτη κινηματογραφική ματιά του φιλτραρισμένη από Ταραντίνικη ορολογία, προσαρμοσμένη στην Ελληνική πραγματικότητα, την παιχνιδιάρικη φορμαλιστική διάθεση, την αφηγηματική του σταθερότητα στο ρυθμό, το πανέξυπνο κοφτό μοντάζ του όποτε κρίνεται απαραίτητο, τα μονοπλάνα που “χρωματίζουν” την ταινία, το μπόλικο μεράκι και τα εξαιρετικά δείγματα γραφής. Στοιχεία που αθροιστικά προοιωνίζουν ένα εξαιρετικά ελπιδοφόρο μέλλον, τόσο γι’ αυτόν, όσο και για το εγχώριο σινεμά, όπου κυριαρχεί θεματολογικά το είδος της κωμωδίας. Δεν είναι δα και τόσο εύκολο να τα κάνεις όλα αυτά μέσα σε ελάχιστες βραδινές -κατά βάση- ώρες γυρισμάτων, σε μια τοποθεσία, με λίγους ηθοποιούς και έξι βασικούς χαρακτήρες. Ούτε και να γίνει τελικά συμπαραγωγός σου η Nova!
Στο 58ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, στα Βραβεία Νεότητας, απέσπασε το “Ειδικό Βραβείο Επιτροπής”. Μιας επιτροπής που αποτελείται από φοιτητές Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης και επιμελείται η Δέσποινα Μουζάκη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Πρόεδρος Τμήματος Κινηματογράφου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Αυτό, αν μη τι άλλο, αποδεικνύει τη φρεσκάδα και το νεανικό αέρα που διαπνέει την ταινία.
Do it Yourself
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Τσιλιφώνης
Σενάριο: Δημήτρης Τσιλιφώνης
Ηθοποιοί: Κωνσταντίνος Ασπιώτης, Μάκης Παπαδημητρίου, Μυρτώ Αλικάκη, Αργύρης Ξάφης, Πάνος Κορώνης, Θέμης Πάνου, Χρήστος Λούλης
Φωτογραφία: Άγγελος Παπαδόπουλος
Μοντάζ: Λάμπης Χαραλαμπίδης
Καλλιτεχνική Δ/νση: Μαρία Παπαδημητρίου
Μουσική: Χρήστος Χριστοδούλου
Κοστούμια: Ηλένια Δουλαρίδη
Casting: Χρύσα Ψωμαδέλη
Παραγωγοί: Κώστας Λαμπρόπουλος, Ανδρέας Τσιλιφώνης, Γιώργος Κυριάκος
Διάρκεια: 98΄
* Ο Γιάννης Τοτονίδης από μικρός αρέσκονταν στις εκρήξεις. Για να γλιτώσουν οι γονείς του την ανατίναξη του σπιτιού τους, τον έπεισαν να σπουδάσει Χημικός (απόφοιτος του Α.Π.Θ.). Η “εκρηκτικότητα” του ψυχισμού του τον ώθησε να ασχοληθεί με την 7η Τέχνη. Έγινε μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών (ΕΕΣ), μέλος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Σκηνοθετών (F.E.R.A.), μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (Π.Ε.Κ.Κ.) και μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI). Πρόσφατα έγινε και μέλος της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Στο παρελθόν υπήρξε Μουσικός Παραγωγός και Επιμελητής Κινηματογραφικών Εκπομπών, καθώς επίσης και Τηλεοπτικός Παρουσιαστής Κινηματογραφικών Εκπομπών. Τελευταία πειραματίζεται με τη μαγειρική και προκαλεί μόνο γαστρονομικές εκρήξεις.