του Γιάννη Τοτονίδη
Η γραμμή αποτελεί το πρώτο γράφημα του Homo sapiens sapiens. Στο αρχιτεκτονικό σχέδιο (η γραμμή) αποτελεί το βασικό στοιχείο του. Επίσης, γραμμές χρησιμοποιούμε, όταν θέλουμε να κάνουμε διαχωρισμούς: στη σχεδίαση ενός οικοπέδου, μιας οικοδομής, ενός γηπέδου (μπάσκετ, ποδοσφαίρου, τένις κ.α.), στον καθορισμό συνόρων, στα τετράδια, αλλά και στα ψηφιακά φύλλα, γνωστά με τη μορφή .doc ή .odt. Ακόμη και όταν θέλουμε (νοητά) να διαχωρίσουμε έννοιες. Ή όταν θέλουμε, κάποιες φορές, να προβάλουμε τα ηθικά, ιδεολογικά, προσωπικά μας όρια -προσθέτοντας και χρώμα στην πρόταση- (“ξεπέρασες την κόκκινη γραμμή μου”).
Μια γραμμή όμως δεν είναι πάντα σαφής. Για παράδειγμα, δεν υπάρχει ευδιάκριτη γραμμή στην αλλαγή της ημέρας ή της νύκτας. Ανάμεσα στην Αυγή και στο Λυκόφως, την ώρα που το Φως παιχνιδίζει αλόγιστα με τη Σκιά (ή και το αντίστροφο), παρατηρείται η παρασκιά. Ούτε όμως, υπάρχει ευδιάκριτη γραμμή ανάμεσα στα συναισθήματα (στην Αγάπη και στο Μίσος). Όπως, τουλάχιστον ακόμη, δεν έχει αποσαφηνιστεί η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην Ύπαρξη και στην Ανυπαρξία (Ζωή και Θάνατος).
Έτσι ασαφής και απροσδιόριστη είναι και η γραμμή ανάμεσα στα δύο αδέλφια, στον Κένι και στον μικρότερο Ντέιβ. Παραβατικοί τύποι και οι δύο ζουν στα περιθώρια των γραμμών που έχει χαράξει ο Νόμος. Σε μια ληστεία που πάει στραβά, ο Ντέιβ και η Σιλβί, κοπέλα του Κένι, καταφέρνουν να ξεφύγουν, αλλά συλλαμβάνεται ο Κένι. Ο οποίος καλύπτει τον αδελφό και την κοπέλα του, μένοντας τέσσερα χρόνια στη φυλακή, παίρνοντας όλη την ευθύνη πάνω του. Όταν μετά από αυτό το διάστημα αποφυλακίζεται, διαπιστώνει ότι οι ερπύστριες του Χρόνου έχουν κονιορτοποιήσει πλέον το Παρελθόν. Αδυνατώντας να δρασκελίσει τη δική του γραμμή Βίας προς την “άλλη”, τη βαρετή καθημερινότητα της ζωής (όπως θα ειπωθεί από την Σιλβί) και αδύναμος να αποτάξει την ωμότητα που τον στιγματίζει, οδηγείται απονενοημένος σε ένα εκκωφαντικό φινάλε τραγωδίας, σαν παραμορφωμένη συγχορδία από ρεφρέν Hardcore Punk τραγουδιού.
Ο Βέλγος Προντ ντεμπουτάρει φιλόδοξα. Κάποιοι τον συγκρίνουν με τους Κόεν ή τον Ταραντίνο, αλλά θεωρώ περισσότερο διαφημιστικό τον παραλληλισμό, γιατί διαθέτει αρκετά προσωπικά στοιχεία που τον διαφοροποιούν από τους προαναφερόμενους. Σίγουρα βέβαια δε θα μείνει αδιάφορος στο Χόλιγουντ. Οι ερμηνείες που εκμαιεύει από τους ηθοποιούς του είναι αξιόλογες. Επίτηδες εκτυλίσσει αυτό το αδελφικό δράμα σε γκρίζο, βροχερό φόντο, για να τονίσει υπόγεια τη μουντή σχέση που επικρατεί στα αποξενωμένα πλέον αδέλφια, από τη συνάντησή τους και μετά. Με αποκορύφωση το χιονισμένο, παγωμένο τοπίο του φινάλε που διαδραματίζεται στους δασώδεις λόφους των Αρδεννών. Είναι η στιγμή που η γραμμή πλέον μεταμορφώνεται σε κύκλο. Γιατί, ο τόπος αυτός που συνδέεται με τις ζεστές παιδικές αναμνήσεις των αδελφών, θα αποτελέσει τη βιβλική συνάντηση του Κάιν με τον Άβελ.
Η ταινία αποτελεί την επίσημη επιλογή του Βελγίου για το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας τη χρονιά που πέρασε, χωρίς όμως να καταφέρει να διεισδύσει στην πεντάδα. Εντούτοις, έκλεψε τις εντυπώσεις στο Φεστιβάλ του Τορόντο κατά την προβολή της και κέρδισε αρκετά βραβεία από τη Βελγική Ακαδημία Κινηματογράφου.
ΑΡΔΕΝΝΕΣ (D’ARDENNEN / THE ARDENNES)
Σκηνοθεσία: Ρόμπιν Προντ
Ηθοποιοί: Κέβιν Γιάνσενς, Γιερόεν Πέρσεβαλ, Βίρλε Μπέτενς
Διάρκεια: 96΄