Το μακιαβελικό “βαθύ λαρύγγι”, ως γνήσιος αμερικανός ήρωας…

Του Νίκου Αρτινού

Η ταινία περιγράφει την αληθινή ιστορία του πιο μυστηριώδους ανθρώπου στην Αμερικανική ιστορία, του Μαρκ Φελτ, του δευτέρου σε ιεραρχία αξιωματικού του FBI, ο οποίος χαρακτηρίστηκε ως το «βαθύ Λαρύγγι» ή αλλιώς καρφί στο σκάνδαλο του Watergate. Η ταυτότητα του μυστικού πληροφοριοδότη παρέμεινε άγνωστη για πάνω από 30 χρόνια, μέχρι που το 2005 ο Φελτ  αυτοαποκαλύφθηκε μέσω ενός άρθρου στο  Vanity Fair.

Η ταινία του Πήτερ Λάντεσμαν είναι ένα βιογραφικό θρίλερ αγωνίας και σασπένς που βασίζει την εξαιρετικά πετυχημένη ατμόσφαιρα αναμονής που δημιουργεί, στην απλότητα με την οποία σκιαγραφεί μια σημαντική στιγμή της αμερικάνικης ιστορίας. Το σκάνδαλο του Watergate αποτελεί ένα ορόσημο για τις ΗΠΑ, αφού οδήγησε στην πρώτη παραίτηση αμερικανού προέδρου στην ιστορία της χώρας, Μάλιστα, ο παραιτηθείς Ρίτσαρντ Νίξον, μόλις είχε λάβει νωπή εκλογική εντολή νέας κυβερνητικής θητείας. Το Watergate αποτελεί ορόσημο και για έναν ακόμη πιο σημαντικό λόγο. Η παραίτηση του πανίσχυρου Νίξον απέδειξε τελικά ότι οι θεσμοί στους κόλπους ενός δημοκρατικού πολιτεύματος, που σέβεται τον εαυτό του, λειτουργούν ανεξάρτητοι, διαφανείς και αδιασάλευτοι. Αυτό είναι το βασικό μήνυμα της ταινίας. Οι θεσμοί πρέπει απερίσπαστοι να λειτουργούν χωρίς να τους καπελώνει κανένας. Όποιοι και αν είναι αυτοί οι θεσμοί. Ακόμα και το αμαρτωλό FBI, το οποίο -από τη φύση του!-χρησιμοποιεί ανήθικες μεθόδους και μέσα που προσβάλλουν την ελευθερία και την ατομική προσωπικότητα και, εν κατακλείδι, την ίδια τη δημοκρατία. Όμως, αυτό, σύμφωνα με το Μάρκ Φελτ, δεν έχει σημασία. Σημασία δεν έχουν οι μέθοδοι, αλλά ο σκοπός. Το FBI είναι ένας ανεξάρτητος θεσμός, μια ανεξάρτητη αρχή, η οποία δεν μπορεί να καπελωθεί ούτε από τον ίδιο τον πρόεδρο. Όταν λοιπόν ο Φελτ αντιλαμβάνεται ότι ο πρόεδρος προσπαθεί να βάλει χέρι στην ανεξαρτησία του FBI (και, ίσως και στη δική του προσωπική εξουσία) θυμώνει και πεισμώνει. Αυτό το πείσμα τον οδηγεί στα γεγονότα τα οποία περιγράφονται στην ταινία. Ο Φελτ γίνεται ο πιο διαβόητος χαφιές στη αμερικάνικη ιστορία. Τον ονόμασαν “βαθύ λαρύγγι” και ο χαρακτηρισμός αυτός είναι δισυπόστατος. Αφενός μεν μοιάζει και ακούγεται αστείος, αφετέρου δε, αν το καλοσκεφτεί κανείς, ο συνδυασμός του σημαίνοντος και του σημαινόμενου οδηγεί σε δυσοίωνα και νοσηρά συμπεράσματα.

Διαβάστε   Ένα σπάνιο αυτοβιογραφικό σημείωμα του θρυλικού συγγραφέα και σεναριογράφου Ρέϊμοντ Τσάντλερ

Το FBI, αποτέλεσε ένα προσωπικό δημιούργημα του διαβόητου Έντγκαρ Χούβερ. Στην πραγματικότητα, ο Χούβερ με τις μεθόδους του έστησε ένα παρακρατικό σύστημα εξουσίας το οποίο ήταν πάνω από κάθε εξουσία. Το FBI στα χρόνια του Χούβερ ήταν ανεξέλεγκτο και γι’ αυτό ήταν πραγματικά μια “ανεξάρτητη αρχή”. Η ταινία βέβαια όλα αυτά τα ακουμπάει μόνο ξώφαλτσα, και παρουσιάζει τον Φελτ ως έναν ακόμη αμερικανό ήρωα που έρχεται σε αντιπαράθεση με το σύστημα εξουσίας που προσπαθεί να εδραιώσει ο πρόεδρος Νίξον (ο οποίος έμαθε καλά το μάθημά του από τον Χούβερ). Έτσι ο Φελτ γίνεται σπιούνος και χαφιές προκειμένου προστατέψει το βαλλόμενο θεσμό! Αυτές οι παραπάνω σημαντικές ιστορικές λεπτομέρειες υποκρύπτονται εντέχνως πίσω από τους καλοδουλεμένους ρυθμούς της κατασκοπικής αστυνομικής ταινίας και, κυρίως, πίσω από τη αγέρωχη φιγούρα του σπουδαίου Λίαμ Νίσον στο ρόλο του Μαρκ Φελτ. Ο Φελτ, δια του Νίσον, αποδίδεται ως ένας γνήσιος αμερικανός ήρωας, στα πρότυπα των Γκάρι Κούπερ και Τζέιμς Στιούαρτ. Η αλήθεια, όμως διαβάζοντας πίσω από τις μυθοποιητικές διαστάσεις που δίνει το σινεμά, είναι ότι ο Φελτ δεν ήταν τίποτα άλλο παρά ένας μακιαβελικός σπιούνος, ο οποίος χρησιμοποίησε κατά το δοκούν την Τέταρτη Εξουσία (Τύπος και Media) ώστε να επιτύχει τους δικούς του προσωπικούς στόχους εξουσίας. Έτσι, πολύ απλά και αμερικάνικα, η ταινία καταλήγει στο βασικό της συμπέρασμα: κανείς δεν είναι υπεράνω ελέγχου σε μια δημοκρατική πολιτεία, όταν οι -έστω και αμφιλεγόμενοι- θεσμοί λειτουργούν.

 

Ο άνθρωπος που έριξε τον Λευκό Οίκο-Mark Felt: The Man Who Brought Down the White House

 

Σενάριο- Σκηνοθεσία: Πήτερ Λάντεσμαν

Διαβάστε   Η μεταφυσική και ποιητική διάσταση της εκδίκησης

Με τους:  Λίαμ Νίσον, Ντάιαν Λέιν, Μάρτον Κσόκας

Διάρκεια: 120΄

Η ταινία προβάλλεται στους κινηματογράφους από την Πέμπτη 1-2-2018