Του Νίκου Αρτινού
Μία από τις καλύτερες κινηματογραφικές προσεγγίσεις των τελευταίων χρόνων, είναι η αισθηματική δραματική κωμωδία του Μαρκ Ρέισο, «Copenhagen» (2014). Το φιλμ περιγράφει τις περιπέτειες του Γουίλιαμ, ενός νεαρού Αμερικανού, οποίος πηγαίνει στην Κοπεγχάγη για να εκπληρώσει την τελευταία επιθυμία του πατέρα του.
Ο Γουίλιαμ πρέπει να εντοπίσει τον παππού του και να του παραδώσει το γράμμα που του έγραψε ο γιος του- και πατέρας του Γουίλιαμ-σε ηλικία οκτώ ετών. Το ταξίδι και η διαμονή του στην Κοπεγχάγη δεν είναι απλώς μια περιπέτεια γενεαλογικής ανακάλυψης αλλά ένα πραγματικά αποκαλυπτικό ταξίδι αυτογνωσίας για το νεαρό Γουίλιαμ. Με τη βοήθεια μιας νεαρής Δανής, της Έφη, ανακαλύπτει ότι ο παππούς του ήταν ναζί και αυτό τον σοκάρει. Όμως, αυτό που τον σοκάρει πιο πολύ, είναι ότι η πανέμορφη Έφη, με την οποία φαίνεται να «την έχει πατήσει άσχημα», είναι μόλις 14 χρονών!
Η ταινία είναι ένα σπάνιο feelgood φιλμ σε όλα τα επίπεδα και διαθέτει εξαιρετικές στιγμές πρωτότυπου «young adult» χιούμορ. Για παράδειγμα, αναφέρω τη σκηνή, στην οποία ο Γουίλιαμ και η Έφη βρίσκονται στο εσωτερικό μιας εκκλησίας, όπου, μπροστά στον Εσταυρωμένο, λαμβάνει χώρα ο παρακάτω εκπληκτικός διάλογος:
Γουίλιαμ: Τι τρόπος για να φύγει κανείς!
Έφη: Δεν είναι ο χειρότερος τρόπος για να πεθάνει κανείς.
Γουίλιαμ: Ποιος είναι ο χειρότερος τρόπος για να πεθάνει;
Έφη: Νομίζω ότι είναι οι καρχαρίες.
Γουίλιαμ: Φοβάσαι τους καρχαρίες;
Έφη: Ναι. Σε τρώνε. Φαντάσου να είσαι ζώο, και να σε φάνε. Πρέπει να είναι πολύ τρομαχτικό.
Γουίλιαμ: Τα ζώα δεν γνωρίζουν πότε θα πεθάνουν. Αυτό μας ξεχωρίζει απ’ αυτά.
Ομολογώ ότι διασκέδασα απίστευτα μ’ αυτή τη σκηνή. Ακαταμάχητη teen αφέλεια και γοητευτικά άγαρμπη φιλοσοφική διάθεση, ταιριάζουν αρμονικά σε μια σκηνή λίγων δευτερολέπτων, με τα λόγια των δύο πρωταγωνιστών να οδηγούν, διαμέσου των αχαλίνωτων συνειρμικών μηχανισμών, σε συλλογισμούς που έχουν να κάνουν με την ανθρώπινη ύπαρξη και τις φιλοσοφικές της διαστάσεις. Σύμφωνα με την Έφη, ο θάνατος από καρχαρία είναι χειρότερος από τη σταύρωση. Μπορεί να ισχύει αυτό; Εδώ είναι και η επιτυχία της ταινίας. Ότι πράγματι καταφέρνει να βάλει τους θεατές να απαντήσουν σε ένα δίλημμα-άνευ ουσίας!- επιλέγοντας ανάμεσα σε δύο θανάτους. Το ζήτημα δεν είναι το σαιξπηρικό «να ζει κανείς ή να μη ζει». Και επίσης, δε συζητάμε για την αποφυγή του θανάτου. Αυτός είναι σίγουρος, από τη στιγμή που γεννηθήκαμε. Το δίλημμα είναι: «Καρχαρίας ή Σταύρωση»; Για αυτούς που έχουν ακόμα την ελπίδα, η απάντηση είναι προφανής: η σταύρωση είναι ένας «καλός» θάνατος, γιατί μετά ακολουθεί η ανάσταση.
Για τα παραπάνω και, παρόλο που το φιλμ -επαναλαμβάνω- είναι μια από τις καλύτερες feelgood αισθηματικές κωμωδίες που είδα τα τελευταία χρόνια, δεν παύει να είναι επίσης συντηρητικό και αντιδραστικό σε οτιδήποτε καινούριο. Δεν θα αναφέρω περισσότερες λεπτομέρειες, γιατί αν το κάνω δεν θα μπορέσω να αποφύγω τα spoilers. Παρόλα αυτά, όταν ένα από τα κυρίαρχα διλήμματα που θέτει στους θεατές είναι: «τι προτιμάς; Τον χειρότερο θάνατο ή τον λιγότερο χειρότερο θάνατο;», τότε, αυτό-προφανώς-δε δίνει περιθώρια για άλλες απαντήσεις. Εγκλωβίζει, δηλαδή, τους θεατές σε μια κατάσταση από την οποία, έχουν την ψευδαίσθηση, ότι δεν μπορούν να ξεφύγουν. Καινοτόμες απαντήσεις ή επαναστατικές προτάσεις, όπως «Όχι! Από το θάνατο προτιμώ την ζωή και θα παλέψω γι’ αυτή», δεν υπάρχουν στην ταινία. Δεν υπάρχουν γενικά στον κινηματογράφο, ο οποίος εξαρχής, ήταν ένα αποτελεσματικό μέσο μαζικής ψυχαγωγίας που αποσκοπούσε στην διατήρηση (συντήρηση) της κυρίαρχης ιδεολογίας.
Copenhagen (2014)
Σενάριο-Σκηνοθεσία: Mark Raso
Πρωταγωνιστούν: Gethin Anthony, Frederikke Dahl Hansen, Sebastian Armesto
Διάρκεια: 98 λεπτά