Δωρεάν προβολή του αριστουργήματος “Αυγή” του Μουρνάου, από τη σελίδα iCineman

Μια γυναίκα από την πόλη (Μάργκαρετ Λίβινγκστον) ταξιδεύει στην επαρχία για τις καλοκαιρινές διακοπές της. Εγκαθίσταται σε μια μικρή πόλη δίπλα στη λίμνη κι έπειτα κατευθύνεται σε ένα μικρό αγρόκτημα στο οποίο ζει ένας άνδρας (Τζορτζ Ο’Μπράιεν) με τη σύζυγό του (Τζάνετ Γκέινορ) και το νεογέννητο μωρό τους. Η γυναίκα από την πόλη παρακολουθεί το ζευγάρι ενώ ετοιμάζεται να δειπνήσει, και κάνει νόημα στον άνδρα για να συναντηθούν. Ο άνδρας της γνέφει θετικά και φοράει το παλτό του για να πάει να τη βρει, αφήνοντας τη σύζυγο και το παιδί του μόνους. Οι δυο εραστές συναντιούνται κοντά στη λίμνη και η γυναίκα από την πόλη σαγηνεύει τον άνδρα, του λέει λοιπόν να πουλήσει τη φάρμα του και να την ακολουθήσει στην πόλη. Έπειτα του προτείνει να σκοτώσει τη σύζυγό του, πνίγοντάς την στη λίμνη. Ο άνδρας αρχικά αντιδρά, αλλά στη συνέχεια συμφωνεί διστακτικά. Όταν επιστρέφει στο σπίτι προτείνει στη σύζυγό του να πάνε ταξίδι στην πόλη. Η γυναίκα συμφωνεί, ετοιμάζεται και οι δυο τους αναχωρούν. Όταν οι δυο τους βρίσκονται στ’ ανοιχτά της λίμνης ο άνδρας ετοιμάζεται να πνίξει τη σύζυγό του.

Η Αυγή (Sunrise: A Song of Two Humans), είναι βωβή δραματική ταινία παραγωγής 1927 σε σκηνοθεσία Φρήντριχ Βίλεμ Μουρνάου, με πρωταγωνιστές τους Τζάνετ Γκέινορ, Τζορτζ Ο’Μπράιεν και Μάργκαρετ Λίβινγκστον. Το σενάριο της ταινίας, το οποίο διασκευάστηκε για τη μεγάλη οθόνη από τον Καρλ Μάγιερ βασίζεται σε διήγημα του Χέρμαν Σούντερμαν με τίτλο Die Reise nach Tilsit.

Η ταινία βραβεύθηκε με Όσκαρ Καλύτερης Καλλιτεχνικής Παραγωγής στην πρώτη τελετή των βραβείων το 1929. Αποτελεί μέχρι και σήμερα την πρώτη και μοναδική ταινία που τιμήθηκε ως καλύτερη καλλιτεχνική παραγωγή από την ακαδημία. Χάρισε επίσης στην πρωταγωνίστρια Τζάνετ Γκέινορ το Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου και τιμήθηκε με Όσκαρ φωτογραφίας.  Το 1937 το αυθεντικό αρνητικό της ταινίας κάηκε σε φωτιά και καινούργιο αρνητικό δημιουργήθηκε από διασωθείσα κόπια της ταινίας.  Το φιλμ είναι η πρώτη Χολιγουντιανή ταινία του Γερμανού εξπρεσιονιστή Φρήντριχ Βίλχεμ Μουρνάου. Ο Μουρνάου ήταν ήδη γνωστός για το ξεχωριστό του σκηνοθετικό στυλ, έχοντας στο ενεργητικό τις ταινίες: Νοσφεράτου, μια συμφωνία τρόμου (Nosferatu, eine Symphonie des Grauens, 1922) και Φάουστ (Faust – Eine Deutsche Volkssage, 1926) και ο Γουίλιαμ Φοξ, διευθυντής της εταιρίας Fox, τον κάλεσε στο Χόλιγουντ για να σκηνοθετήσει μια εξπρεσιονιστική ταινία. Έτσι γεννήθηκε μια ταινία, ύμνος στην ομορφιά και το σκότος της φύσης, σε παραλληλισμό με τα στοιχεία που μπορούν να εντοπιστούν και στην ανθρώπινη ψυχή. Ένας παραμυθένιος κόσμος στήθηκε στα στούντιο της Fox, με σκηνικά που κόστισαν πάνω από 200.000 δολάρια. Τα σκηνικά αυτά χρησιμοποιήθηκαν ένα χρόνο αργότερα για την ταινία του Τζον Φορντ Four Sons.

Με το έργο του αυτό ο Μουρνάου συνέδεσε τον χολιγουντιανό ρομαντισμό με τον γερμανικό εξπρεσιονισμό. Για να εξηγήσει την ψυχική κατάσταση και τη διάθεση των πρωταγωνιστών, ο σκηνοθέτης χρησιμοποίησε απεικονίσεις ζώων ή φυτών, ενώ χρήση των μεσότιτλων είναι σποραδική. Στην ταινία του 1924 Ο Τελευταίος των Ανθρωπων (Der letzte Mann), ο σκηνοθέτης χρησιμοποίησε τίτλους μόνο στο τέλος, με σκοπό να εξηγήσει την έκβαση της ταινίας. Ο σκηνοθέτης χρησιμοποίησε εκτενώς την τεχνική της αναγκασμένης προοπτικής, ειδικά σε μια σκηνή όπου απεικονίζεται η πόλη, στην οποία μπορεί κανείς να διακρίνει κανονικούς ανθρώπους να πλαισιώνονται από τα κινηματογραφικά σετ και στο βάθος ανθρώπους σε σμίκρυνση να πλαισιώνονται από μικρότερα σκηνικά. Το τράβελλινγκ της κάμερας ήταν επίσης εντυπωσιακό για την εποχή του, καθώς ο σκηνοθέτης κατάφερε να γυρίσει μια σκηνή σε μια λήψη που διήρκεσε 4 λεπτά. Οι συμβολισμοί, τα πλάνα, οι σκιές, η εκφραστικότητα των προσώπων των πρωταγωνιστών αναδείχθηκαν από τη μουσική επένδυση του Ούγκο Ρίζενφελντ και τη φωτογραφία των Tσαρλς Ρόσερ και Καρλ Στρους. Η γεμάτη καινοτομίες αυτή ταινία επηρέασε πολλούς σύγχρονους και μεταγενέστερους σκηνοθέτες του Μουρναου (από τον Όρσον Γουέλς ως τον Αντρέι Ταρκόφσκι) και θεωρήθηκε το κύκνειο άσμα του βωβού κινηματογράφου.

Διαβάστε   Έρχεται στην Αθήνα το 14ο Balkans Beyond Borders Short Film Festival

Ο κριτικός κινηματογράφου των The New York Times Μόρντοντ Χολ, επαίνεσε την ταινία αποκαλώντας την αριστούργημα, ενώ το περιοδικό Time αποκάλεσε την ταινία μια ανεπαρκή ιστορία, που παραμένει ενδιαφέρουσα και μαγευτική για μια ολόκληρη βραδιά. Η πρώτη προβολή της ταινίας προηγήθηκε μιας εβδομάδας της πρεμιέρας του Ο τραγουδιστής της Τζαζ, που ήταν η πρώτη ομιλούσα ταινία στην ιστορία του κινηματογράφου. Ο απόηχος που δημιουργήθηκε από την πρώτη ομιλούσα ταινία επισκίασε την προβολή της Αυγής, που λόγω του γεγονότος ότι ήταν η ακριβοτερη παραγωγή της Fox μέχρι την περίοδο εκείνη, δεν απέφερε κέρδη στο Box-Office.

Η ταινία έλαβε την τρίτη θέση στη λίστα με τις 100 καλύτερες ταινίες κατά τη βωβή περίοδο του κινηματογράφου, ενώ το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου την κατέταξε 82η στη λίστα με τις 100 καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Το 2002 το Βρετανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου κατέταξε την ταινία στην έβδομη θέση στη λίστα με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών.

*Η ταινία είναι διαθέσιμη σε δωρεάν streaming προβολή μέσω της αρχικής σελίδας του ιστότοπου iCineman για 24 ώρες, από τις 8 το πρωί της Μεγάλης Τετάρτης 28/4/2021 (δεν απαιτείται εγγραφή).