Δολοφονώντας τις προσδοκίες των ψηφοφόρων…

Του Νίκου Αρτινού

Ο Κυβερνήτης Μάικ Μόρις διεκδικεί το χρίσμα των Δημοκρατικών για τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Στο πλευρό του, ως εκπρόσωπος τύπου, στέκεται ο νεαρός Στίβεν Μάιερς, που είναι διατεθειμένος να δώσει τον καλύτερο εαυτό του για να κερδίσει ο Μόρις την πολύτιμη υποψηφιότητα..

Μυστικά και ψέματα, ανηθικότητα και πολιτική, συνωμοσίες και ανακόλουθες αλήθειες  συνδυάζονται με τις προσωπικές φιλοδοξίες, την ιδιοτελή αφοσίωση, την προδοσία και την εκδίκηση. Ο Τζορτζ Κλούνεϊ τα καταφέρνει περίφημα σε ότι αφορά την σκηνοθεσία ταινιών που μπορούν να χαρακτηριστούν ως πολιτικά θρίλερ. Αναμφίβολα είναι ένα-υπέρ του δέοντος-«πολιτικό όν». Άλλωστε με τις επιλογές του ως ηθοποιός («Syriana», «Ραντεβού στον αέρα») και ως σκηνοθέτης («Καληνύχτα και καλή τύχη») το έχει αποδείξει. Ο Κλούνεϊ εκφράζει στιβαρές πολιτικές απόψεις οι οποίες είναι συμπαγείς και τεκμηριωμένες.

Στο «Αι ειδοί του Μαρτίου» ο Κλούνεϊ επικαλείται ένα από τα πιο σπουδαία γεγονότα στην  ιστορία της αρχαίας Ρώμης για να δημιουργήσει το πολιτικό υπόβαθρο της ταινίας του. Ο Ιούλιος Καίσαρ δολοφονήθηκε με προδοτικό και ανέντιμο τρόπο κατά την διάρκεια των «ειδών» του Μαρτίου του 44 π.Χ. ( «ειδοί» ήταν  οι μέρες δηλαδή που αντιστοιχούσαν στην 15η μέρα των μηνών Μαρτίου, Μαΐου, Ιουλίου και Οκτωβρίου και την 13η των υπόλοιπων στο ρωμαϊκό ημερολόγιο). Αυτή τη μέρα του Μαρτίου ο Αρτεμίδωρος προσπάθησε-μάταια όμως-να προειδοποιήσει τον Ιούλιο Καίσαρα ότι κινδυνεύει να πεθάνει από τα χέρια αυτών που νόμιζε φίλους του (Βρούτος και Κάσιος).

Στην ταινία του Κλούνεϊ δεν περιγράφεται ο δολοφονικός θάνατος κάποιου χαρισματικού ηγέτη. Περιγράφεται όμως η ύπουλη και θανάσιμη αποδόμηση της εικόνας του, την οποία επιμελώς φτιάχνουν τα επιτελεία των προεκλογικών εκστρατειών. Η αποδόμηση της εικόνας του προεδρικού υποψηφίου γίνεται μπροστά στα μάτια του σινεματικού κοινού. Το άλλο κοινό, αυτό που βρίσκεται μέσα στην ταινία, οι ψηφοφόροι δηλαδή, δεν γνωρίζουν τίποτα. Όπως άλλωστε συμβαίνει και στην πραγματική πραγματικότητα. Όλα και όλοι είναι κατασκευάσματα πανέξυπνων και χαρισματικών opinion leaders που δρουν στο παρασκήνιο. Η δολοφονία του Κάισαρα δεν συμβαίνει ποτέ στην ταινία. Ο Κλούνεϊ αργά και μεθοδικά «δολοφονεί» τις όποιες προσδοκίες των πολιτών ψηφοφόρων που τυχαίνει την στιγμή της θέασης να είναι θεατές μη ταυτιζόμενοι με κανένα από τους χαρακτήρες που εμφανίζονται στην ταινία. Αυτό είναι εκπληκτικό, μιας και ένα από τα βασικά όπλα του σινεμά είναι η ταύτιση του θεατή με τους ήρωες της ταινίας. Ο σκηνοθέτης-ηθοποιός γκρεμίζει τις προσδοκίες των θεατών παρουσιάζοντας με οδυνηρό τρόπο την ανήθικη πλευρά της πολιτικής. Η υποκρισία είναι κολοσσιαία. Η πιο αντιπροσωπευτική σκηνή αυτής της ταινίας κυνικής ταινίας είναι αυτή που ο Ράιαν Γκόσλιγκ (υποδύεται τον ταλαντούχο-πρώην ιδεαλιστή- χειραγωγό Στίβεν Μάιερς) λέει στον προεδρικό υποψήφιο Νόρις (τον υποδύεται ο ίδιος ο Κλούνεϊ): «Δεν το συνειδητοποίησες ακόμη; Μπορείς ως Πρόεδρος να οδηγήσεις την χώρα στον πόλεμο. Ή ακόμη και στην χρεοκοπία. Όμως απαγορεύεται να κάνεις σεξ με νεαρές ασκούμενες».

Διαβάστε   Το σεξ και πώς να το αποκτήσετε...

Ο Κλούνεϊ αποφεύγει την ταύτιση και όμως η ταινία του παρακολουθείται με αμείωτο ενδιαφέρον. Και παρά το κυνικό και απαισιόδοξο μήνυμα που περνάει στους θεατές-ψηφοφόρους τους προτρέπει μέσα από την αφήγηση να δουν πέρα από την εικόνα, τα αστραφτερά καλόκαρδα χαμόγελα και τις βαρύγδουπες εξαγγελίες. Τους προτρέπει να πάψουν να χειραγωγούνται. Και επαναλαμβάνω, χωρίς καν να χρησιμοποιεί την ταύτιση. Χωρίς καν να λέει κάτι καινούριο (η ταινία θυμίζει-ως ένα βαθμό-τον «Υποψήφιο» του Μάικλ Ρίτσι με τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ). Η σκηνοθεσία του εντοπίζει το ενδιαφέρον της σε όλα αυτά που συμβαίνουν στο παρασκήνιο, το οποίο-ούτως ή άλλως-είναι πιο συναρπαστικό από το προσκήνιο. Σωστοί ρυθμοί, ρεαλιστικές καταστάσεις, γοητευτικοί χαρακτήρες, υποδόριο σασπένς, μετρημένες δραματικές στιγμές, πανέξυπνο χιούμορ και-κυρίως-ανεπανάληπτες ερμηνείες από τους ηθοποιούς που μοιράστηκαν τους δεύτερους ρόλους. Ο Φίλιπ Σέιμορ Χόφμαν, Πολ Τζιαμάτι και Ίβαν Ρέιτσελ Γουντ είναι αυτοί που δίνουν τους ρυθμούς επισκιάζοντας ακόμη και τους πρωταγωνιστές Ράιαν Γκόσλιγκ και Τζορτζ Κλούνεϊ. Ειδικά ο πρόωρα χαμένος Φίλιπ Σέιμορ Χόφμαν (πέθανε τον Φλεβάρη του 2014), που υποδύεται το αφεντικό του Στίβεν, θεωρώ πως ήταν ένας από τους καλύτερους Αμερικάνους ηθοποιούς (ίσως ο καλύτερος) της γενιάς του.

 

 

Αι Ειδοί του Μαρτίου (The Ides of March, 2011)

Σκηνοθεσία: Τζορτζ Κλούνεϊ

Ηθοποιοί: Ράιαν Γκόσλινγκ, Τζορτζ Κλούνεϊ, Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν, Πολ Τζιαμάτι, Μαρίζα Τομέι, Τζέφρι Ράιτ, Μαξ Μινγκέλα, Ίβαν Ρέιτσελ Γουντ

Διάρκεια: 101΄