Του Νίκου Αρτινού
Λίγο πριν από την λήξη του 71ου Φεστιβάλ των Καννών και τις ανακοινώσεις των βραβείων…
Ένα από τα βιβλία του Πάολο Κοέλιο έχει τίτλο «Ο Νικητής είναι μόνος» και εξελίσσεται στις Κάννες κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ. Ο Κοέλιο έχει δίκιο. Ο νικητής είναι πράγματι μόνος κι είναι αυτός που θα κερδίσει σήμερα τον «Χρυσό Φοίνικα», το «ύπατο» βραβείο της σπουδαιότερης κινηματογραφικής γιορτής του κόσμου.
Ο νικητής είναι μόνος και θα είναι ένας από τους είκοσι σκηνοθέτες που συμμετέχουν με τις ταινίες τους στο διαγωνιστικό τμήμα. Το ζήτημα είναι πως προκύπτει ο νικητής… Την ευθύνη για την ανάδειξη του έχει η κριτική επιτροπή η οποία θα αποφασίσει συλλογικά μεν, υποκειμενικά δε. Αυτό γιατί ο καθένας από τους κριτές έχει τις δικές του απόψεις περί κινηματογραφικής τέχνης και οι απόψεις αυτές είναι εκ των πραγμάτων υποκειμενικές. Ξεχάστε την αντικειμενικότητα. Η τέχνη είναι υποκειμενική και γι αυτό οι αποφάσεις που θα πάρει η κριτική Επιτροπή για τον «ένα νικητή» δεν μπορούν να προβλεφθούν ούτε υπάρχει κάποιος λογάριθμος που μπορεί να βγάλει το αποτέλεσμα. Υποκειμενικότητα και Συλλογικότητα. Ο καθένας από τους κριτές θα προσπαθήσει να περάσει τη δική του άποψη στα υπόλοιπα μέλη της κριτικής επιτροπής ανάλογα με τις αντιλήψεις του περί τέχνης οι οποίες συγκλίνουν σε ένα «συμπαθές» πρόσωπο.
Πάντως φέτος είναι δύσκολες οι προβλέψεις για τον «ένα νικητή». Το icineman παρουσίασε το μεγαλύτερο μέρος των ταινιών που είναι υποψήφιες για τον Χρυσό Φοίνικα και καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι όλα είναι ανοιχτά. Οι ταινίες που συμμετέχουν και οι δημιουργοί τους εκφράζουν ιδιαίτερες κινηματογραφικές αντιλήψεις και ειδολογικές εθνολογικές ανησυχίες. Ο Χρυσός Φοίνικας μπορεί να δοθεί από το αιγυπτιακό νεορελιστικό εθνογραφικό φιλμ του AB Shawky Yomeddine και το αμερικάνικο Under the Silver Lake του David Robert Mitchell μέχρι το κορεάτικο Burning του Lee Chang-Dong, το τούρκικο Ahlat agaci του Nuri Bilge Ceylan και το ιταλικό Dogman του Matteo Garrone. Σχεδόν όλες οι ταινίες έχουν τις ίδιες πιθανότητες.
Υπενθυμίζω ότι τα μέλη που απαρτίζουν την πολυεθνική και πολυπολιτισμική κριτική επιτροπή του φεστιβάλ είναι οι Κέιτ Μπλάνσετ (Πρόεδρος), Chang Chen (Ταϊβανέζος ηθοποιός), Ava DuVernay (Αμερικανίδα σκηνοθέτης), Robert Guédiguian (Γάλλος σκηνοθέτης), Khadja Nin (τραγουδίστρια από την Κεντρική Αφρική), Léa Seydoux (Γαλλίδα ηθοποιός), Kristen Stewart (Αμερικανίδα ηθοποιός), Denis Villeneuve (Καναδός σκηνοθέτης), Andrey Zvyagintsev (Ρώσος σκηνοθέτης).
Η ΤΑΙΝΙΑ ΛΗΞΗΣ
Η ταινία με την οποία θα τελειώσει το φεστιβάλ σήμερα το βράδυ και η οποία θα προβληθεί μετά από την λαμπρή τελετή βράβευσης είναι το πολύπαθο φιλμ του Τέρι Γκίλιαμ Ο άνθρωπος που σκότωσε τον Δον Κιχώτη. Ο Γκίλιαμ επιτέλους τελείωσε ένα φιλμ που γύριζε εδώ και… 29 χρόνια. Πρόκειται για μια ταινία που εν μέρει βασίζεται στο μυθιστόρημα του Θερβάντες «Δον Κιχώτης» και που πλέον είναι διάσημη ως ένα από τα πιο τρανταχτά παραδείγματα κινηματογραφικού έργου στιγματισμένου να μένει για πάντα στο επίπεδο της ανάπτυξης. Συνεπώς, η ολοκλήρωσή του αποτελεί ένα σημαντικό γεγονός και η προβολή του σήμερα δεν αποτελεί έκπληξη, μιας και ο πρώην «Μόντι Πάιθον» Τέρι Γκίλιαμ είναι ένας από τους αγαπημένους σκηνοθέτες των Καννών. Στην ταινία πρωταγωνιστούν οι Άνταμ Ντράιβερ, Όλγα Κιριλένκο, Ρόμπερτ Ντυβάλ και Τζόναθαν Πιρς.
*Στη φωτογραφία του θέματος η Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής Κέιτ Μπλάνσετ