Το 1927, ένα νεαρό κορίτσι το σκάει από το σπίτι της στο Νιου Τζέρσεϊ για να φτάσει στο Μανχάταν, με την ελπίδα να βρει έναν άνθρωπο από το παρελθόν της. Πενήντα χρόνια αργότερα, ένα αγόρι βρίσκει στοιχεία για την οικογένεια του που τον οδηγούν από τη Μινεσότα στη Νέα Υόρκη. Οι περιπέτειες τους, τους οδηγούν σε παράξενα νέα μέρη, όπου μυστήρια για τους ίδιους και τον κόσμο, τους περιμένουν σε κάθε γωνιά, οι ανακαλύψεις τους εκτείνονται σε άπειρα χρόνια σιωπής, ενώ οι ίδιοι βρίσκονται σε μαγευτική συμμετρία που την οδηγεί το θαύμα και η ελπίδα.
Ο ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ ΤΟΝΤ ΧΕΪΝΣ
Ο Τοντ Χέινς είναι καταξιωμένος σκηνοθέτης και σεναριογράφος. Γεννημένος στο Λος Άντζελες, μεγάλωσε μαθαίνοντας να αγαπά τις τέχνες και μετά τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Μπράουν, μετακόμισε στη Νέα Υόρκη όπου σκηνοθέτησε την αμφιλεγόμενη μικρού μήκους ταινία “Superstar: The Karen Carpenter Story” (1987), στην οποία χρησιμοποίησε κούκλες Barbie για να αναπαραστήσει τη ζωή και το θάνατο της τραγουδίστριας Κάρεν Κάρπεντερ.
Ο Χέινς έκανε το σκηνοθετικό του ντεμπούτο το 1991 με την ταινία «Poison» η οποία απέσπασε το Μέγα Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ Sundance, και θα ήταν η πρώτη ταινία για αυτό που αργότερα θα γινόταν γνωστό ως New Queer Cinema. Το 1995, η δεύτερη ταινία του Χέινς «Safe” ονομάστηκε η καλύτερη ταινία για τη δεκαετία του ’90 από τους αναγνώστες της Village Voice.
Ακολούθησε το «Velvet Goldmine», μνεία στο glam rock της δεκαετίας του ’70, που έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Καννών το 1998 κι απέσπασε το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής.
Η ταινία «Ο παράδεισος είναι μακρυά» (2002), γνώρισε τεράστια επιτυχία και ήταν υποψήφια για τέσσερα Όσκαρ. Ακολούθησε το «I’m Not There», η ζωή και το έργο του Μπομπ Ντίλαν μέσα από εφτά φανταστικούς χαρακτήρες, μεταξύ των οποίων κι ο αντρικός ρόλος που ενσάρκωσε η Κέιτ Μπλάνσετ και της χάρισε μια υποψηφιότητα στα Όσκαρ και τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερου Β’ Γυναικείου Ρόλου.
Το 2011, ο Χέινς σκηνοθέτησε την πεντάωρη μίνι σειρά «Mildred Pierce», που συγκέντρωσε 21 υποψηφιότητες στα Βραβεία Emmy, αποσπώντας πέντε από αυτά, όπως και 3 Χρυσές Σφαίρες.
Το “Carol” του 2015, βασισμένο σε μυθιστόρημα της Πατρίσια Χάισμιθ, έλαβε έξι υποψηφιότητες για Βραβείο Όσκαρ, πέντε υποψηφιότητες για Χρυσή Σφαίρα κι εννιά υποψηφιοότητες στα Βραβεία BAFTA.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Όποιος έχει διαβάσει το μυθιστόρημα «Η εφεύρεση του Ουγκό Καμπρέ» του Μπράιαν Σέλζνικ ή έχει δει τη μεταφορά του στον κινηματογράφο από το Μάρτιν Σκορτσέζε «Hugo», δε θα ξαφνιαστεί να μάθει ότι το επόμενο βιβλίο του παρακολουθεί το δέος ενός μικρού παιδιού καθώς ανακαλύπτει τον κόσμο των ενηλίκων, που συχνά τον χαρακτηρίζει η μοναξιά, η σύγχυση και η μετάνοια. Όπως και το προηγούμενο μυθιστόρημα του, έτσι και το Wonderstruck είναι εμπλουτισμένο με μαγεία και πιθανότητες, έτσι όπως μόνο ένα παιδί θα μπορούσε να τις δει.
«Πολλοί άνθρωποι που διάβασαν το Η εφεύρεση του Ουγκό Καμπρέ μου είπαν ότι τους άρεσαν ιδιαιτέρως τα μέρη του βιβλίου που ήταν μόνο ζωγραφιές, γιατί ήταν σαν να ησύχαζαν όλα ξαφνικά» θυμάται ο συγγραφέας για το πώς εμπνεύστηκε το Wonderstruck. Εξηγεί πως «ακούς τις λέξεις στη φαντασία σου και η αφήγηση συνεχίζει με εικόνες χωρίς λέξεις- νομίζω ότι μεταφέρεται σε άλλο σημείο του μυαλού σου. Όλες οι λέξεις αυτές φεύγουν και παρακολουθούμε απλά τι συμβαίνει- με ενθουσίασε η ησυχία από τις εικόνες». Κάτι παρόμοιο σκέφτηκε κι όταν είδε το ντοκιμαντέρ «Through Deaf Eyes» . «Ήταν ένας άνδρας που περιέγραφε την κουλτούρα των κωφών ως οπτική κουλτούρα» λέει ο Σέλζνικ. «Σκέφτηκα… Αν έγραφα ένα βιβλίο στο οποίο οι εικόνες θα έλεγαν την ιστορία ενός κωφού χαρακτήρα, θα παραλληλιζόταν κατά κάποιο τρόπο με την ζωή του ολόκληρη γιατί θα ήταν και τα δύο βασισμένα στην εικόνα και μόνο».
Το αποτέλεσμα ήταν ένα βιβλίο που αμέσως μετά την πρώτη του έκδοση το 2011 έγινε κλασικό. Η αρχική σκέψη να ειπωθεί το ταξίδι από την οπτική ενός κωφού παιδιού μετατράπηκε σε δύο ταξίδια τα οποία εναλλάσσονται στο βιβλίο. Τη μία ιστορία ο Σέλζνικ την περιγράφει αποκλειστικά μέσα από εικόνες χωρίς λόγια- η ζωή μέσα από τα μάτια της νεαρής Ρόουζ το 1927. Η δεύτερη ιστορία, λαμβάνει χώρα πενήντα χρόνια αργότερα, κι ακολουθεί το Μπεν, ένα αγόρι που μόλις έχασε την ακοή του, οπότε αντιμετωπίζει τις ίδιες δυσκολίες με τη Ρόουζ, αλλά με διαφορετικές αναμνήσεις, προθέσεις και ικανότητες. Φυσικά οι δύο ιστορίες συνδέονται- το κορίτσι που ήταν κάποτε η Ρόουζ μπορεί σήμερα να κρατά το κλειδί για την ταυτότητα του Μπεν.
Αυτό που ο αναγνώστης «βλέπει» στην ιστορία της Ρόουζ ξεπερνά τη γλώσσα- αυτό που ο αναγνώστης «ακούει» στο κεφάλι του μέσα από τις λέξεις του Μπεν εξιτάρει την φαντασία του με τρόπους που δεν περιγράφουν οι λέξεις.
Η εφεύρεση του Ουγκό Καμπρέ ως ταινία έγινε πραγματικότητα για το Σέλζνικ μόνο όταν αποφάσισε ο Σκορτσέζε να εμπλακεί. «Μερικές φορές με ρωτάνε πως μπορούν να μπουν στο χώρο του κινηματογράφου» αστειεύεται ο Σέλζνικ. «Τους απαντώ ότι είναι πολύ εύκολο- γράφεις βιβλία για 20 χρόνια και περιμένεις να σου τηλεφωνήσει ο Σκορτσέζε».
Μετά την απίστευτη επιτυχία του Hugo, ο Σέλζνικ δε πίστευε ότι μπορεί αυτή να επαναληφθεί λόγω της φύσης του βιβλίου του Wonderstruck. «Έγραφα το βίβλιο γνωρίζοντας ότι δε μπορεί να μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη». Με την καθοδήγηση του Τζον Λόγκαν όμως, βρέθηκε ένας τρόπος να γίνει η μετάβαση: η ιστορία της Ρόουζ θα ήταν ασπρόμαυρη με την αισθητική του βωβού κινηματογράφου, ενώ αυτή του Μπεν, πολύχρωμη και μουσικά έντονη.
Ο Σέλζνικ έδειξε το πρώτο προσχέδιο σεναρίου στη βραβευμένη τρεις φορές με Όσκαρ Καλύτερων Κοστουμιών, Σάντυ Πάουελ, η οποία και πρότεινε το Τοντ Χέινς για τη σκηνοθεσία: «Θα ρωτήσω τον Τοντ αν ενδιαφέρεται» είπε αμέσως μόλις το διάβασε. Ο Χέινς εκείνο το διάστημα βρισκόταν στο μοντάζ για το Carol αλλά συνάντησε το Σέλζνικ κι ενθουσιάστηκε με το πρότζεκτ.
Αφοσιωμένος σινεφίλ ο Σέλζνικ, κολακεύτηκε άπειρα που ο βετεράνος Χέινς ήθελε να συμμετάσχει στο Wonderstruck. Αρχικά μπορεί να έμοιαζαν αταίριαστα το βιβλίο με την αισθητική του σκηνοθέτη. Ο Χέινς είναι γνωστός για τις προκλητικές ταινίες του. Παρότι έχει πολλά παιδιά ως ήρωες, δε θα ήταν ίσως η πρώτη επιλογή για να κάνει μια ταινία με παιδιά για το ευρύτερο κοινό. Οι δυνάμεις του Χέινς όμως ταιριάζουν απόλυτα στις δυνατότητες του βιβλίου σύμφωνα με το συγγραφέα.
«Δεν είχα σκεφτεί τον Τοντ», παραδέχεται ο Σέλζνικ. «Μόλις τον ανέφερε η Σάντι όμως δε μπορούσα να σκεφτώ άλλον. Ο Τοντ είναι από τους λίγους σκηνοθέτες του οποίου η διάνοια συμφωνεί με το έργο του. Δε νοιώθεις ποτέ απόσταση όταν παρακολουθείς κάτι δικό του. Νοιώθεις τους χαρακτήρες, τη ζωή τους και καταλαβαίνεις ότι έχει τον απόλυτο έλεγχο του κόσμου που τους περιβάλλει. Μπορεί να αναπαραστήσει άψογα οποιαδήποτε χρονική περίοδο. Η ευαισθησία που δίνει στις ταινίες του, η αίσθηση ότι παρακολουθείς από εξωτερική οπτική γωνία- έτσι φαντάστηκα τα παιδιά στο βιβλίο ότι παρακολουθούν τον κόσμο γύρω τους».
«Το βιβλίο εξιτάρει συνεχώς τη φαντασία και σου επιτρέπει να γεμίζεις τα κενά- κατά κάποιο τρόπο το κάνεις δικό σου όταν το διαβάζεις», σημειώνει ο Χέινς. «Δημιουργεί διάλογο ανάμεσα στις δύο διαφορετικές χρονικές περιόδους, αλλά με φυσική συνέχεια στην αλλαγή της Νέας Υόρκης τα πενήντα χρόνια που μεσολάβησαν- το βιβλίο παρακαλούσε κυριολεκτικά να μεταφερθεί στον κινηματογράφο».
ΤΟ ΔΩΜΑΤΙΟ ΤΩΝ ΘΑΥΜΑΤΩΝ-WONDERSTRUCK
Σκηνοθεσία: Τοντ Χέινς
Με τους: Τζούλιαν Μουρ, Όουκς Φέγκλι, Μίλισεντ Σίμοντς, Τζέιντεν Μάικλ, Μισέλ Γουίλιαμς
Βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Μπράιαν Σέλζνικ (Hugo)
Διάρκεια: 117’
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 11 Ιανουαρίου 2018