“Σύμφωνα με το νόμο” του Λεβ Κουλέσοφ

Μια ομάδα χρυσοθήρων ετοιμάζεται για το γεύμα της, όταν ένας από αυτούς, πυροβολεί με το όπλο του. Δύο σύντροφοί του πέφτουν νεκροί. Οι άλλοι δύο, ανάμεσά τους μία γυναίκα, καταφέρνουν να τον αφοπλίσουν και να τον ακινητοποιήσουν. Πολύ σύντομα, θα δώσουν οι ίδιοι το δικαίωμα στους εαυτούς τους, να δικάσουν, να καταδικάσουν και να εκτελέσουν την ποινή.

Η ταινία βασισμένη σε διήγημα του σπουδαίου Αμερικανού σοσιαλιστή συγγραφέα, Τζακ Λόντον, με φόντο το σκοτεινό, παγωμένο τοπίο του ποταμού Γιουκόν, την εποχή του «πυρετού» του χρυσού.

Όπως ο Τζάκ Λόντον, έτσι και ο Κουλέσοφ, δεν αφήνει καμία αμφιβολία στον θεατή, πως αυτό που βλέπει είναι προφανώς κάτι πολύ περισσότερο από μία ακόμη συναρπαστική περιπέτεια στον παγωμένο αμερικανικό βορρά, ο μύθος δεν είναι παρά το μέσο για να εκφράσουν την οπτική και τον προβληματισμό τους για την κοινωνία.

Και μόνο το φινάλε της ταινίας είναι χαρακτηριστικό του τρόπου με τον οποίο ο δημιουργός αντιλαμβάνεται και αποδίδει εκπληκτικά την πολυπλοκότητα της ζωής.

Η ταινία θα προβληθεί στους κινηματογράφους στις 7 Σεπτεμβρίου.

 

 

Σκηνοθεσία: Λεβ Κουλέσοφ

Σενάριο: Βίκτωρ Σκλόφσκι, βασισμένο σε διήγημα του Τζακ Λόντον

Κάμερα: Κονσταντίν Κουζνετσόφ

Πρωταγωνιστούν: Αλεξάντρα Χοχλόβα (Εντιθ Νέλσον), Σεργκέι Κομαρόφ (Χανς Νέλσον), Βλαντίμιρ Φόγκελ (Μάικλ Ντένιν, ο εγκληματίας), Πορφίριος Ποντομπέντ (Ντέτσι), Πιότρο Γκαλάντζεφ (Χάρκι).

 

 

Ο Κουλέσοφ, με το θράσος της μεγαλοφυΐας, αποφασίζει να γυρίσει μια κλειστοφοβική ταινία,  βασισμένη σε διήγημα του σπουδαίου Αμερικανού σοσιαλιστή συγγραφέα, Τζακ Λόντον, με φόντο το σκοτεινό, παγωμένο τοπίο του ποταμού Γιουκόν, την εποχή του «πυρετού» του χρυσού.

Μια ομάδα χρυσοθήρων ετοιμάζεται για το γεύμα της, όταν ένας από αυτούς, πυροβολεί με το όπλο του. Δύο σύντροφοί του πέφτουν νεκροί. Οι άλλοι δύο, ανάμεσά τους μία γυναίκα, καταφέρνουν να τον αφοπλίσουν και να τον ακινητοποιήσουν. Πολύ σύντομα, θα δώσουν οι ίδιοι το δικαίωμα στους εαυτούς τους, να δικάσουν, να καταδικάσουν και να εκτελέσουν την ποινή.

Όπως ο Τζάκ Λόντον, έτσι και ο Κουλέσοφ, δεν αφήνει καμία αμφιβολία στον θεατή, πως αυτό που βλέπει είναι προφανώς κάτι πολύ περισσότερο από μία ακόμη συναρπαστική περιπέτεια στον παγωμένο αμερικανικό βορρά. Για δημιουργούς του μεγέθους του Αμερικανού συγγραφέα και του Σοβιετικού σκηνοθέτη, ο μύθος δεν είναι παρά το μέσο για να εκφράσουν την οπτική και τον προβληματισμό τους για την κοινωνία. Για τον Κουλέσοφ, ανάμεσα στο σκοτάδι και το φως υπάρχουν πολλές γκρίζες ζώνες, οι οποίες θέτουν πολλά περισσότερα ερωτήματα από αυτά που μπορούν κάθε φορά να απαντηθούν. Η νομιμότητα, η ηθική, η έννοια και το αίσθημα της δικαιοσύνης, η συνείδηση, η προσωπική και η συλλογική ελευθερία και τα όριά τους, αποτελούν μερικά από τα βασικά πεδία τα οποία ο σκηνοθέτης επιχειρεί να φωτίσει όσο πιο καλά γίνεται, έτσι ώστε ο θεατής να μπει σε μια διαδικασία αναζήτησης και προβληματισμού. Διότι, θα πρέπει να ξεχάσουμε τις εύκολες διαπιστώσεις όταν γίνεται λόγος για τον Κουλέσοφ. Και μόνο το φινάλε της ταινίας είναι χαρακτηριστικό του τρόπου με τον οποίο ο δημιουργός αντιλαμβάνεται και αποδίδει εκπληκτικά την πολυπλοκότητα της ζωής.

Διαβάστε   Κλιντ Ίστγουντ: "Μόνο μία δόση παραπληροφόρησης αρκεί να κάνει τη ζωή κάποιου εφιαλτική..."

 

Ο Λεβ Κουλέσοφ είναι για τον κινηματογράφο, ό,τι ο Μαγγελάνος για την εξερεύνηση της Γης. Όπως ο σπουδαίος θαλασσοπόρος, έτσι και ο μεγάλος Σοβιετικός σκηνοθέτης και θεωρητικός του κινηματογράφου, ανακάλυψε και άνοιξε πρώτος νέους δρόμους σε αυτήν την νεογέννητη τέχνη, πρώτος αποκωδικοποίησε τους κώδικές της, εκείνος ήταν που, ταυτόχρονα με όλα αυτά, εμπλούτισε με περιεχόμενο τις πρώτες κρατικές, εκπαιδευτικές δομές για τον κινηματογράφο, τις οποίες δημιούργησε το πρώτο σοσιαλιστικό κράτος που γνώρισε ο πλανήτης, αντιλαμβανόμενο την σημασία του.

Αυτό το ανήσυχο, δημιουργικό πνεύμα, χαρακτηριστικό παράδειγμα του «ηφαιστείου» της Ρωσικής Πρωτοπορίας, έθετε σε σκληρή δοκιμασία τις ανακαλύψεις του, τις αναθεωρούσε, δεν επαναπαυόταν στα επιτεύγματά του. Κάθε ταινία του ήταν ταυτόχρονα αριστουργηματική, όσο και βαθιά πειραματική. Και παρά το γεγονός ότι ήδη από το 1919 είχε μαθητές τα μετέπειτα μεγαθήρια του σινεμά, όπως ο Πουντόβκιν και ο Ρομμ, ουδέποτε είδε την παιδαγωγική του δράση ως κάτι περισσότερο από ένα κολλεκτιβίστικο εργαστήρι.

Στα διαμάντια του σοβιετικού κινηματογράφου του μεσοπολέμου, αλλά και της κλασικής περιόδου του σινεμά παγκοσμίως, περιλαμβάνονται όλες οι δουλειές του Κουλέσοφ. Μεταξύ αυτών και η ταινία, «Σύμφωνα με τον νόμο» του 1926, γυρισμένη μόλις δύο χρόνια μετά το κλασικό, «Οι ασυνήθιστες περιπέτειες του κυρίου Γουέστ στην χώρα των μπολσεβίκων».

 

Το «Σύμφωνα με το νόμο» είναι δύσκολο στοίχημα για έναν δημιουργό ακόμη και σήμερα. Πολύ περισσότερο τότε, την εποχή που το βωβό σινεμά μεσουρανούσε και η κίνηση έπαιζε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας.

 

Αντιλαμβανόμενος απόλυτα την δυσκολία του εγχειρήματος, ο Κουλέσοφ επιλέγει για το σενάριο έναν από τους σημαντικότερους λογοτέχνες και θεωρητικούς της Ρωσικής Πρωτοπορίας, τον Βίκτορ Σκλόφσκι.

 

Οι δυο τους στρώνονται στην δουλειά, μέσα σε ένα κλίμα γενικότερης δυσπιστίας. Στο στούντιο δεν πιστεύουν ότι μπορεί να γυριστεί ταινία αξιώσεων μόνο με ένα ντεκόρ, με μόλις τρεις ηθοποιούς και να τραβήξει, διατηρώντας την, την προσοχή του κοινού.

 

Τα γυρίσματα γίνονται μέσα σε κλίμα έντασης. Η ομάδα δουλεύει κάθε μέρα, από τις 7 το βράδυ μέχρι τις 8 το επόμενο πρωί, μέσα στο ψύχος και το παγωμένο νερό. Οι ηθοποιοί υποθερμαίνονται στην μη θερμαινόμενη καλύβα, τρώνε σάντουιτς με σαλάμι και πίνουν μικρές δόσεις καθαρού οινοπνεύματος για να αντέξουν τις σκληρές συνθήκες του γυρίσματος.

Διαβάστε   "Γλυκιά Πατρίδα": ένα μοντέρνο ουμανιστικό γουέστερν

 

Η καλύβα μέσα στην οποία εκτυλίσσεται το σημαντικότερο μέρος της δράσης, κατασκευάστηκε σε μια μικρή χερσόνησο του ποταμού Μοσκβά, η οποία πλημμύριζε κατά το μεγαλύτερο μέρος της την Άνοιξη, με το λιώσιμο των πάγων του ποταμού. Εκείνη την Άνοιξη το λιώσιμο του πάγου ήρθε πιο γρήγορα και ξαφνικά, με αποτέλεσμα, το ύψος του νερού στην καλύβα να ανεβαίνει αργά αλλά σταθερά. Ο κάμεραμαν, ο Κουζνετσόφ, υποχωρεί, μην σταματώντας να γυρίζει, κάθε δέκα λεπτά. Η ίδια η κάμερα στέκεται συνέχεια μέσα στο νερό, ενώ, τον σκηνοθέτη και τον κάμεραμαν δεν τους σώζουν ούτε οι ψηλές κυνηγητικές μπότες που φορούν.

 

Στα γυρίσματα των κοντινών πλάνων, ο Βλαντίμιρ Φόγκελ, ο οποίος παίζει τον ρόλο του Μάικλ Ντένιν, του εγκληματία, επί δυόμιση ώρες ξαπλώνει πάνω στον πάγο, κάτω από μια μάνικα και τεχνητό άνεμο. Τα βρεγμένα καλώδια τον χτυπούν συχνά με ρεύμα. Η Αλεξάντρα Χοχλόβα, παίζει την Εντιθ Νέλσον, έλεγε αργότερα ότι το ηλεκτρικό ρεύμα την βοήθησε «να επιβιώσει καλύτερα» στα γυρίσματα. Από γύρισμα σε γύρισμα τα κοστούμια δεν προλαβαίνουν να στεγνώσουν. Για τα στεγνώνουν γρηγορότερα τα παπούτσια τα γεμίζουν με καυτή βρώμη. Σε κανέναν όμως ούτε καν περνάει απ’ το μυαλό να παραπονεθεί για τις δυσκολίες.

 

40 χρόνια μετά, ο Λεβ Κουλέσοφ διάβασε στο περιοδικό, «Η τέχνη του Κινηματογράφου», ότι η ταινία «Σύμφωνα με το νόμο», εντάχθηκε στον «χρυσό κατάλογο» του κλασικού σοβιετικού κινηματογράφου.

 

 

ΛΕΒ ΚΟΥΛΕΣΟΦ (LEV KULESHOV)-ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

Ο Λεβ Κουλεσόφ γεννήθηκε στο Τάμποφ το 1899. Ο πατέρας του προερχόταν από οικογένεια γαιοκτημόμων. Παρά την θέληση του πατέρα του γράφεται στην Σχολή Ζωγραφικής, Γλυπτικής και Αρχιτεκτονικής της Μόσχας και παρακολουθεί το μάθημα του γνωστού ζωγράφου και καθηγητή, Ιλλαριόν Πριάνισνικοφ.

Επιστρέφει πεζός στο σπίτι του επειδή δεν του έστειλαν χρήματα για τον δρόμο και παντρεύεται την δασκάλα του γειτονικού χωριού που εργάζεται σε ένα οικοτροφείο για ορφανά, την Πελαγία Σούμπινα, με την οποία κάνει έναν γιο, τον Μπορίς, ο οποίος αργότερα θα σπουδάσει μηχανικός – ηλεκτρολόγος και θα σκοτωθεί πολεμώντας τους φασίστες κατακτητές στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο.

Ο Κουλέσοφ τέλειωσε την μέση εκπαίδευση στο Τάμποφ. Το 1911 πεθαίνει ο πατέρας του και το 1914 πηγαίνει στην Μόσχα, όπου σπούδαζε και δούλευε ο αδερφός του. Αυτός τον βοηθά να γραφτεί στο μικρό εργαστήρι των ζωγράφων Γιεφίμοφ, Ρογκέν και Σινατμόν – Ερίστοφ ώστε να προετοιμαστεί για την σχολή.

Το 1916 και ενώ έχει ήδη κάνει τις πρώτες του σκηνογραφίες στο θέατρο, πιάνει δουλειά ως βοηθός σκηνοθέτη και σκηνικών στο κινηματογραφικό στούντιο του Αλεξάντρ Χανζονκόφ. Δούλεψε και ως ηθοποιός, αλλά πολύ γρήγορα αρχίζει να ενδιαφέρεται για θεωρητικά ζητήματα του κινηματογράφου.

Διαβάστε   Οδηγίες προς επίδοξους σεναριογράφους από τον Μάικ Γουέρμπ...

Ο Λεβ Κουλέσοφ είναι ένας από τους πρωτοπόρους του σοβιετικού και παγκόσμιου κινηματογράφου, ο οποίος έπαιξε μεγάλο ρόλο στην έρευνα των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της κινηματογραφικής τέχνης, στην ανάπτυξη της κινηματογραφικής γλώσσας, στο μοντάζ και στην τεχνολογία της λήψης.

Καθοδήγησε την κινηματογράφηση των συγκρούσεων στο μέτωπο κατά τον Εμφύλιο από την οποία προέκυψε το ντοκιμαντέρ «Στο κόκκινο μέτωπο» (1920). Το 1919 οργανώνει εκπαιδευτικό εργαστήρι στην νεοϊδρυθείσα VGIK (Πανσοβιετικό Κρατικό Ινστιτούρο Κινηματογραφίας) την πρώτη κινηματογραφική σχολή του κόσμου, με μαθητές μετέπειτα γίγαντες του κινηματογράφου, όπως ο Πουντόβκιν και ο Ρομμ. Εκεί θα γνωρίσει την σκηνοθέτρια, Αλεξάντρα Χοχλόβα, με την οποία θα παντρευτεί.

Ακολουθούν σημαντικές ταινίες όπως «Ο κύριος Ουέστ στην χώρα των μπολσεβίκων» (1924), «Σύμφωνα με τον νόμο» (1926, βασισμένη σε διήγημα του Τζακ Λόντον) κ.ά.

Από το 1944 ο Κουλέσοφ ασχολείται κυρίως με την εκπαιδευτική δουλειά στην VGIK.

Ήταν συγγραφέας πλήθους σημαντικών μελετών για τον κινηματογράφο, όπως το εμβληματικό βιβλίο «Η τέχνη του Κινηματογράφου» το 1929 και το πλέον γνωστό, «Οι βάσεις του Κινηματογράφου» του 1941, το οποίο μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και αποτελεί την «Βίβλο» των σπουδαστών του κινηματογράφου. Μεταξύ άλλων, στο βιβλίο περιέχονται οι ρηξικέλευθες μελέτες του για το μοντάζ, οι οποίες καταγράφηκαν στην κινηματογραφική γλώσσα ως «εφέ Κουλεσόφ» και «γεωγραφικό πείραμα Κουλεσόφ».

Το 1946 έλαβε τον τίτλο του δόκτορα των επιστημών.

Έφυγε από την ζωή στις 29 Μαρτίου του 1970.

«Εμείς κάνουμε ταινίες, ο Κουλέσοφ δημιούργησε τον κινηματογράφο», είναι η φράση, χαρακτηριστική του μεγέθους του, που θα συνοδεύει για πάντα το όνομά του Λεβ  Κουλέσοφ και που καταγράφηκε από τους απόφοιτους του VGIK στον πρόλογο της «Τέχνης του Κινηματογράφου».

 

 

ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ

1917 Twilight
1918 The Project of Engineer Prite[2][3]
1919 An Unfinished Love Song
1920 On the Red Front
1924 The Extraordinary Adventures of Mr. West in the Land of the Bolsheviks
1925 The Death Ray
1926 Locomotive No. 10006
1926 Po Zakonu (By The Law)
1927 Your Acquaintance
1929 The Merry Canary
1929 Two-Buldi-Two
1931 Forty Hearts
1932 The Horizon
1933 The Great Consoler
1934 Dokhunda
1940 The Siberians
1941 Incident on a Volcano
1942 Timour’s Oath
1943 We from the Urals

 

 

IMDB της ταινίας «ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ»

http://www.imdb.com/title/tt0017271/?ref_=nm_flmg_dr_15

 

Link photo της ταινίας «ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ»

https://www.flickr.com/photos/155666086@N07/albums/72157688426017795