Προβολή της ταινίας “Το Κύμα” από την κινηματογραφική λέσχη Νίκαιας Λάρισας

Αυτή την Κυριακή, 17/11/2019, η Κινηματογραφική Λέσχη Νίκαιας θα προβάλλει την γερμανική ταινία « Το Κύμα», παραγωγής 2008, του Ντένις Γκένσελ. Η προβολή θα γίνει στις 7 μ.μ. στο Πολιτιστικό Κέντρο Νίκαιας με ελεύθερη είσοδο.

Ακολουθεί η κριτική της ταινίας από τον Νίκο Αρτινό:

Στα πλαίσια ενός εκπαιδευτικού προγράμματος, θέλοντας να εξηγήσει στην πράξη τι είναι φασισμός ένας καθηγητής σε Γερμανικό Λύκειο δημιουργεί μια ομάδα μαθητών με την ονομασία «Το Κύμα», η οποία λειτουργεί σύμφωνα με τα ιδεολογικά πρότυπα του φασισμού.  Έκπληκτος διαπιστώνει ότι οι – μέχρι πρότινος – απείθαρχοι και προβληματικοί μαθητές του συμμορφώνονται με θρησκευτική προσήλωση στην πειθαρχία και τους κανόνες του «Κύματος».  «Το Κύμα» γιγαντώνεται με ολέθριες συνέπειες…

Γροθιά στο στομάχι!  Ένας αριστουργηματικός στοχασμός πάνω στη γέννηση του φασισμού μέσα από καθαρά δημοκρατικές διαδικασίες.  Ο κινηματογράφος του συλλογικού ονείρου συναντά την παιδαγωγική του φασισμού σε ένα φιλμ που στηρίζεται σε  πραγματικό γεγονός, που συνέβη σε Αμερικανικό Λύκειο πριν λίγα χρόνια.  Η απουσία πνευματικών κινήτρων και ηγετών, η αδιαφορία, ο ωχαδερφισμός, οι διαλυμένες οικογένειες και η ανεπάρκεια του εκπαιδευτικού συστήματος αποτελούν γόνιμο έδαφος για το φασισμό, ο οποίος προσφέρεται ως η μοναδική λύση στα προβλήματα της νεολαίας.

Ένας καθηγητής εμπνέει το ενδιαφέρον για την κοινωνική ζωή μέσα από την υποχρεωτική  ομοιογένεια (ντύσιμο, κανόνες συμπεριφοράς, χαιρετισμός), η  οποία συμβάλλει στο δέσιμο της ομάδας. Η πολιτική διάσταση της ταινίας θέτει το αμείλικτο ερώτημα, αν στις μέρες μας υπάρχει η δυνατότητα αναβίωσης του φασισμού.  Η απάντηση είναι πικρή και δυσοίωνη.  Δυστυχώς, ο φασισμός υφέρπει μέσα από την αποτυχία της παγκοσμιοποίησης (άλλου είδους ομοιογένεια κι αυτή!) και των επιβληθέντων μνημονίων κάθε μορφής.

Η εκπαιδευτική διάσταση του φιλμ αποτελείται από δύο συνιστώσες: από τη μία ο απογοητευμένος εκπαιδευτικός (από το ίδιο το σύστημα) και από την άλλη οι απογοητευμένοι και βαριεστημένοι μαθητές.  Η ταινία εστιάζει στην τεράστια επίδραση που μπορεί να έχει ένας εμπνευσμένος και χαρισματικός εκπαιδευτικός στη διαμόρφωση του χαρακτήρα των παιδιών. Ταυτόχρονα, αυτή η επίδραση προϋποθέτει και συναίσθηση της μεγάλης ευθύνης που έχει ο εκπαιδευτικός για το αύριο, τόσο των μαθητών όσο και της ίδιας της κοινωνίας. Ο καθηγητής χειραγωγεί έξυπνα μέσω της παιδαγωγικής του φασισμού τους μαθητές του και, χωρίς να έχει συνείδηση του πόσο επικίνδυνο είναι το πείραμα που ξεκινά, τους αναζωογονεί και αυτοί των υπακούουν τυφλά.  Κρέμονται από τα χείλη του,  τον λατρεύουν σα Θεό,  όπως λάτρεψε ο Γερμανικός λαός τον Χίτλερ πριν από δεκαετίες. Για πρώτη φορά νιώθουν σιγουριά,  ασφάλεια και ολοκλήρωση της προσωπικότητάς τους μέσα από τη συντροφικότητα της ομάδας και την αυστηρή τήρηση των κανόνων.  Ο καθηγητής – αν και πρώην αναρχικός – κολακεύεται.  Όταν καταλαβαίνει τη διάσταση του «Κύματος», τα πράγματα είναι πλέον εκτός ελέγχου και μη αναστρέψιμα.

Το φιλμ του Ντένις Γκάνσελ είναι απλά δομημένο με συμβατική αφήγηση των γεγονότων, που οδηγούν στην κλιμάκωση του – δυστυχώς, προβλέψιμου και άνευρου – φινάλε.  Οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι σπουδαίες με τον Γιούργκεν Φόγκελ στον ρόλο του Φύρερ-καθηγητή να δεσπόζει. Η ταινία αποτέλεσε μία από τις μεγαλύτερες εισπρακτικές επιτυχίες του Γερμανικού σινεμά που, κατά την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, γνώρισε μια περίοδο «Νέου Κύματος» με φιλμ όπως το «Goodbye Lenin» και «Οι Ζωές των Άλλων».

 

Διαβάστε   Οι ελληνικές συμμετοχές στο 42ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Κλερμόν Φεράν της Γαλλίας

Το Κύμα [Die Welle / The Wave, 2008]

Σκηνοθεσία : Ντένις Γκάνσελ

Ηθοποιοί: Γιούργκεν Φόγκελ, Φρέντερικ Λάου, Μαξ Ρίμελτ, Τζένιφερ Ούλριχ

Διάρκεια: 110΄