Η οκτάχρονη Νέλι μόλις έχασε την αγαπημένη της γιαγιά και βοηθά τους γονείς της να τακτοποιήσουν τα πράγματά της. Εξερευνά το σπίτι όπου μεγάλωσε η μαμά της, Μαριόν, και το δάσος όπου έπαιζε και είχε χτίσει ένα δεντρόσπιτο, για το οποίο έχει ακούσει τόσα πολλά. Ξαφνικά η μητέρα της φεύγει και η Νέλι αναζητά παρηγοριά στο δάσος. Εκεί, θα συναντήσει ένα κορίτσι της ηλικίας της που χτίζει ένα δεντρόσπιτο. Το όνομά της είναι Μαριόν…
Δυο χρόνια μετά την ταινία της Το Πορτρέτο Μιας Γυναίκας που Φλέγεται (Βραβείο Σεναρίου στο Φεστιβάλ Καννών), η Γαλλίδα δημιουργός Σελίν Σιαμά επιστρέφει με μία ταινία για όλη την οικογένεια, τη Μικρή Μαμά (Petite Maman) και μας ταξιδεύει στην δική της παιδική ηλικία, με ένα ύμνο στην φαντασία και στην παιδική φιλία, με θέμα την αγάπη και τις πληγές που επουλώνονται.
Από το Αγοροκόριτσο (Tomboy) μέχρι τα Κορίτσια (Girlhood), η Σελίν Σιαμά ανέκαθεν έδειχνε μια ευαισθησία απέναντι στην παιδική ηλικία, εστιάζοντας μάλιστα σε ιστορίες όπου μικρά παιδιά ετοιμάζονται για το «μεγάλο» βήμα προς την ενηλικίωση.
Η Μικρή Μαμά, μία ιστορία που αποκρυσταλλώθηκε μέσα της εν μέσω πανδημίας, προσεγγίζει με ποίηση και ευαισθησία την τρυφερή παιδική ψυχή, εστιάζοντας στην σχέση μητέρας-παιδιού, με έναν πρωτόγνωρο τρόπο. Όπως εξηγεί η σκηνοθέτιδα, η ταινία βασίζεται σε μία απλή ιδέα: την συνάντηση και τη φιλία που αναπτύσσεται μεταξύ ενός μικρού κοριτσιού και της ίδιας του της μητέρας ως παιδί… «Καθώς έγραφα την ταινία, αναρωτιόμουν: εάν συναντούσα τη μαμά μου ως παιδί, θα ήταν η μαμά μου; Δεν θα ήταν κάτι σαν αδερφή μου; Ή φίλη μου; Κάπως έτσι μου ήρθε η ιδέα για το κάστινγκ: τη μητέρα και την κόρη θα μπορούσαν να ερμηνεύσουν δύο αδερφές. Κι έτσι οδηγηθήκαμε στις δίδυμες Ζοζεφίν και Γκαμπριέλ Σανζ. Η επικοινωνία μεταξύ μας ήταν άμεση, και οι γονείς τους ήταν πρόθυμοι να τις ακολουθήσουν σε αυτήν την ιστορία που τους άγγιξε». Όπως πάντα όταν δουλεύει με παιδιά, η Σελίν Σιαμά δεν έκανε πρόβες -όλα έγιναν επιτόπου, στο σετ. «Θέλησα να κάνω μια ταινία για ένα ταξίδι στο χρόνο, αλλά χωρίς μηχανές του χρόνου. Η ίδια η ταινία είναι η μηχανή του χρόνου. Το κόψιμο στο μοντάζ τηλεμεταφέρει τους χαρακτήρες και τους φέρνει κοντά… Η Μικρή Μαμά είναι μια νέα προσέγγιση του είδους αυτού (time travel story), γιατί το ζητούμενο δεν είναι ούτε το μέλλον, ούτε το παρελθόν, αλλά ο χρόνος που μοιραζόμαστε…».
Ο σπουδαίος ιάπωνας σκηνοθέτης animation Μιγιαζάκι, και οι ταινίες του, που αποτελούν την αποθέωση της φαντασίας, υπήρξε έμπνευση για εκείνην και σε αυτήν την ταινία: «Μ’ αρέσει που ο Μιγιαζάκι παίρνει στα σοβαρά τα παιδιά -όπως και τους γυναικείους χαρακτήρες και τη φύση. Μερικές φορές όταν δεν ήμουν σίγουρη για κάποια επιλογή μου, ρωτούσα τον εαυτό μου “Τι θα έκανε εδώ ο Μιγιαζάκι;”. Πάντα, μέχρι και τη φάση του μοντάζ, προτεραιότητα μας ήταν η εμπειρία που θα αποκόμιζε το παιδί-θεατής. Κι αυτή δεν είναι απαραίτητα η ευκολότερη εκδοχή… Στην ουσία, την ταινία αυτή την ονειρεύτηκα σαν μια μοιρασμένη εμπειρία μεταξύ παιδιών και μεγάλων, ως μια νέα μορφή επικοινωνίας μεταξύ των γενεών –ελπίζοντας πως κάποιοι ενήλικοι θεατές ίσως έρθουν να την δουν μαζί με τους γονείς τους, εκτός από τα παιδιά τους».
Η Μικρή Μαμά δεν τοποθετείται σε συγκεκριμένο χρόνο. «Ήθελα, τόσο ένα παιδί από το 2021, όσο κι ένας θεατής που υπήρξε παιδί το 50’ ή του 70’, να μπορούν να ταυτιστούν με τους χώρους του φιλμ».
Η ταινία έχει σαφείς αυτοβιογραφικές αναφορές: τα εξωτερικά της γυρίστηκαν στην πόλη που γεννήθηκε η Σελίν Σιαμά, ενώ το εσωτερικό του σπιτιού δημιουργήθηκε σε στούντιο, με εμμονή και στην παραμικρή λεπτομέρεια, παραπέμποντας στα σπίτια των γιαγιάδων της. «Πέρασα μια υπέροχη εβδομάδα παρακολουθώντας ενήλικες να χτίζουν μια καλύβα στα δάση των παιδικών μου χρόνων», εξομολογείται.
Η ταινία συμμετείχε στο 27ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας “Νύχτες Πρεμιέρας”, όπως και στο Διαγωνιστικό Πρόγραμμα του 71ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, ενώ απέσπασε το Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σαν Σεμπαστιάν και το Bραβείο FIPRESCI Καλύτερης Ταινίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Στοκχόλμης το 2021.
Μικρή Μαμά (Petite Maman, 2021)
Σκηνοθεσία: Céline Sciamma
Ηθοποιοί: Joséphine Sanz, Gabrielle Sanz, Nina Meurisse, Stéphane Varupenne, Margot Abascal
Διάρκεια: 72′
Η ταινία θα κάνει πρεμιέρα στους κινηματογράφους την Πέμπτη 30 Δεκεμβρίου 2021