Του Νίκου Αρτινού
Το 2024, η «Σέκτα», μια τρομοκρατική ομάδα η οποία δρα κατά της ένωσης μεταξύ της Βόρειας και Νότιας Κορέας οδηγεί τη χώρα στη βία. Παράλληλα με τη «Σέκτα», οι κυρίαρχες παγκόσμιες δυνάμεις που επίσης δεν θέλουν την ενοποίηση, οδηγούν την Κορέα στην φτωχοποίηση. Η κυβέρνηση δημιουργεί την Ειδική Μονάδα, η οποία αναλαμβάνει να επαναφέρει την ειρήνη και την τάξη. Μετά από πέντε χρόνια, τo 2029, το Τμήμα Δημόσιας Ασφάλειας στην προσπάθεια του να αποκτήσει την κυβερνητική εξουσία, συνωμοτεί για να διαλύσει την Ειδική Μονάδα. Το σχέδιο είναι να δυσφημήσει την Ειδική Μονάδα διαμέσου της σχέσης του επίλεκτου μέλους της, Lim με την μυστηριώδη Lee Yoon-hee.
Η παραγωγή είναι βασισμένη στην ομότιτλο φιλμ κινουμένων σχεδίων του Oshii Mamoru. Το φιλμ του Kim Jee-Woοn προσδιορίζεται από τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το σπουδαίο κορεάτικο σινεμά, που τελικά έχει βρει την συνταγή της αειφορίας. Το σινεμά της Νότιας Κορέας είναι αειφορικό με ένα μοναδικό τρόπο αφού αποτυπώνει την μοντέρνα άποψη περί οικονομικής ανάπτυξης, σε μια χώρα με βαθιά πολιτισμική παράδοση. Το παράδοξο και συνάμα το σπουδαίο με τη Νότια Κορέα είναι ότι στον βωμό της οικονομικής ανάπτυξης και των επιταγών της παγκοσμιοποίησης δεν θυσίασε τα ιστορικά και πολιτισμικά της στοιχεία. Δηλαδή, δεν θυσίασε την εθνική της ταυτότητα. Αυτό όντως αποτελεί τα θεμέλια για μια αναπτυγμένη, βιώσιμη οικονομία και κοινωνία.
Στο πλαίσιο αυτό αξιολογείται η ταινία του Kim Jee-Woοn, η οποία φέρει τα εξής στοιχεία του full service (αειφορικού) κορεάτικου σινεμά:
- Είναι ταινία δημιουργού: ο Kim Jee-Woοn είναι ένας σπουδαίος δημιουργός, ο οποίος ποτέ δεν έχει ξεχάσει ότι είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κινηματογραφικής παραγωγής και βιομηχανίας. Οι ταινίες του είναι φτιαγμένες να γίνουν box office hits, ο ίδιος όμως ποτέ δεν ξεχνά την ταυτότητά του. Έχει σκηνοθετήσει εμπορικά αριστουργήματα, όπως το splatter θρίλερ Η ιστορία των δύο αδελφών (2003), το γκαγκστερικό φιλμ Γλυκόπικη Ζωή (2005), το με “κομμένη την ανάσα” θρίλερ δράσης και αγωνίας I saw the Devil (2010), το χολυγουντιανό Μη μου Χαλάς τη Μέρα (2013) με τον Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ και το κατασκοπικό θρίλερ Age of Shadows (2016).
- Η ταινία είναι ένα ειδολογικό υβρίδιο: Το φιλμ είναι “μεταλλαγμένο” σε ότι αφορά την ειδολογική του σύσταση. Αξιοποιεί διάφορα στοιχεία από αρκετά κυρίαρχα είδη με το αποτέλεσμα να αποκτά μια υβριδική μορφή. Είναι μια ιστορία επιστημονικής φαντασίας, μελοδραματικού ρομαντικού ύφους, σκοτεινής (noir) ατμόσφαιρας με κυρίαρχο στοιχείο την θεαματική δράση, το κατασκοπικό σασπένς χωρίς βέβαια να λείπουν οι αναφορές πολιτικού προβληματισμού. Ο κεντρικός χαρακτήρας, κατατρεγμένος από τις ενοχές του παρελθόντος και, παρότι είναι μια αποτελεσματική φονική μηχανή, διαθέτει στέρεα ηθικά ερείσματα. Είναι με ένα καθοριστικό (στερεοτυπικό) τρόπο, το μοναδικό αγνό ηθικό στοιχείο της ιστορίας. Μπορεί να είναι ένα φονικό όπλο της κατασταλτικής κυβερνητικής πολιτικής, όμως στέκεται αμόλυντος απέναντι στα παιγνίδια επιβολής, εξουσίας και συνωμοσίας που λαμβάνουν χώρα με αφορμή την ένωση της Βόρειας με τη Νότια Κορέα. Το φιλμ περιλαμβάνει δύο αριστοτεχνικές σκηνές μεγάλης διάρκειας, όπου η δράση και το σασπένς περισσεύουν, ενσωματώνοντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την χολυγουντιανή κουλτούρα. Στη μία το κυνηγημένο ζευγάρι προσπαθεί να ξεφύγει από ένα ψηλό κτίριο και στην άλλη, ο Lim, ο κεντρικός χαρακτήρας, ως άλλος Robocop, “καθαρίζει” τους εχθρούς του, στους υπονόμους της Σεούλ.
- Το φιλμ παρότι είναι μια ταινία ευρείας (λαϊκής) “κατανάλωσης”, αποτυπώνει με καθαρότητα και ειλικρίνεια την αγωνία και τη λαχτάρα του κορεάτικου λαού για επανένωση. Αυτό είναι το φόντο της ιστορίας. Είναι το κύριο θέμα που απασχολεί τις δύο χώρες (ή τη μία διαιρεμένη χώρα) και η ταινία χτίζει το σενάριό της γύρω από αυτό τον άξονα. Μάλιστα, η ιστορία κάνει ευθείες αναφορές στον ανηλεή εσωτερικό ανταγωνισμό φατριών και συλλογικοτήτων που διαχειρίζονται μυστικά κονδύλια ανάλογα με τα συμφέροντά τους στον αγώνα τους να κερδίσουν την εξουσία (…και όχι μόνο την κυβέρνηση!), ενώ δεν αφήνει εκτός κάδρου και τις “μεγάλες δυνάμεις” (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα), οι οποίες προσπαθούν να αποτρέψουν την ένωση. Καμία από αυτές δεν επιθυμεί μια ενιαία Κορέα, γιατί φοβούνται ότι η χώρα που θα προκύψει, θα είναι πανίσχυρη και επικίνδυνη (είναι κάτι που επισημαίνει και ο Σάμουελ Χάντινγκτον στο σπουδαίο βιβλίο του “Η Σύγκρουση των πολιτισμών και ο ανασχηματισμός της παγκόσμιας τάξης” εκδ. Terzo Books, 1998). Επιπλέον, το πολιτικό επίπεδο αυτού του βαθύτατα βιομηχανικού κινηματογραφικού προϊόντος αναδεικνύεται με έναν εντελώς απροσδόκητο τρόπο. Η σκηνή στην οποία ο φακός παραμένει στην αφίσα του μεγάλου ιστορικού Lewis Namier (!!) στο σιδηροδρομικό σταθμό της Σεούλ, είναι αποκαλυπτική για τις προθέσεις του σκηνοθέτη σε ότι αφορά το φιλοσοφικό υπόβαθρο της ιστορίας. Στην αφίσα η ρήση του Namier «Φαντάσου το παρελθόν, θυμήσου το μέλλον» είναι προσδιοριστική για το πολιτικό μήνυμα της ταινίας καθώς και για τον ρόλο που παίζουν οι απλοί πολίτες ή οι συλλογικότητες στην διαμόρφωση της Ιστορίας. Η συγκεκριμένη ρήση του Namier αφορά το τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι τα γεγονότα του παρελθόντος. Ο Namier λέει συγκεκριμένα: «Θα περίμενε κανείς να θυμάται το παρελθόν και να φαντάζεται το μέλλον. Στην πραγματικότητα, όταν οι άνθρωποι μιλάνε για την ιστορία, την φαντάζονται σύμφωνα με τις δικές τους εμπειρίες, και όταν προσπαθούν να υπολογίσουν το μέλλον, κάνουν αντίστοιχες αναφορές από το παρελθόν, έτσι ώστε μέσα από τον διπλασιασμό της διαδικασίας, καταλήγουν στο να φαντάζονται το παρελθόν και να θυμούνται το μέλλον»¹.
Τα παραπάνω χαρακτηριστικά της ταινίας (σινεμά του δημιουργού, εμπνευσμένη εκμετάλλευση των ειδών, ιστορικές και πολιτισμικές αναφορές) συνδυάζονται άψογα με την αγωνία για καινοτομία και ανανέωση της βιομηχανίας. Το φιλμ αποτελεί μια παραγωγή του Netflix, το οποίο πράγματι δημιούργησε συνθήκες ανανέωσης του σινεμά σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Νότια Κορέα καλωσόρισε το Netflix, ανταποκρινόμενη στην ριζική αλλαγή που φέρνει το διαδικτυακό κανάλι στην κινηματογραφική παραγωγή (κυρίως στον κλάδο της μεταπαραγωγής, δηλαδή στη διανομή και την προβολή). Σε αντίθεση με άλλες χώρες, εκεί που το Netflix αντιμετωπίστηκε με εχθρότητα (αρκεί να θυμηθούμε την σύρραξη με το Φεστιβάλ των Καννών), στη Νότια Κορέα οι υπεύθυνοι φρόντισαν να δημιουργήσουν όλα εκείνα τα νομικά, οικονομικά και παραγωγικά πλαίσια, ώστε το κανάλι να επενδύσει σε όσο το δυνατό περισσότερες “πρωτότυπες” παραγωγές, ενισχύοντας έτσι, όχι μόνο την κινηματογραφική βιομηχανία της χώρας αλλά και την οικονομία της, με έσοδα και επιπλέον θέσεις εργασίας.
¹Leonard J. Lamm (1993), The Idea of the Past: History, Science, and Practice in American Psychoanalysis, New York University Press, New York
Η Ταξιαρχία των Λύκων (Illang: The Wolf Brigade)
Σκηνοθεσία: Kim Jee-Woοn
Ηθοποιοί: Woo-sung Jung, Hyo-Joo Han, Dong-won Gang
Διάρκεια: 138΄
Η ταινία είναι διαθέσιμη για streaming από το Netflix
https://www.youtube.com/watch?v=bdPs6GMTrH4